Nida (Koerse Schoorwal)
Maandag 24 juli 2023 - Dag 9
De ochtend besteden we aan klusjes, zoals het repareren van mijn fiets (de versnelling doet raar) en het draaien van een wasje. Het is bewolkt maar droog.
Tijd voor een korte uitleg over het ontstaan van de Koerse Schoorwal. De formatie van dit UNESCO Werelderfgoed begon 5.000 jaar geleden. Menselijke bewoning van dit langgerekte duinschiereiland – 98 kilometer lang en 0,4 - 4 kilometer breed – dateert uit de prehistorie. Gedurende deze periode werd het gebied bedreigd door de natuurlijke krachten van wind en golven. Dat het schiereiland vandaag de dag nog bestaat, komt alleen maar door onophoudelijke menselijke inspanningen om de erosie van de Schoorwal te tegen te gaan, met name door de aanplant van bomen. Het noordelijke deel maakt overigens deel uit van Letland en het zuidelijke deel van de Russische enclave Kaliningrad. We zitten dus vlakbij Rusland.
Tijd voor een korte uitleg over het ontstaan van de Koerse Schoorwal. De formatie van dit UNESCO Werelderfgoed begon 5.000 jaar geleden. Menselijke bewoning van dit langgerekte duinschiereiland – 98 kilometer lang en 0,4 - 4 kilometer breed – dateert uit de prehistorie. Gedurende deze periode werd het gebied bedreigd door de natuurlijke krachten van wind en golven. Dat het schiereiland vandaag de dag nog bestaat, komt alleen maar door onophoudelijke menselijke inspanningen om de erosie van de Schoorwal te tegen te gaan, met name door de aanplant van bomen. Het noordelijke deel maakt overigens deel uit van Letland en het zuidelijke deel van de Russische enclave Kaliningrad. We zitten dus vlakbij Rusland.
Tegen een uur komen Ruth en Steve ons met hun gehuurde e-bikes halen, we gaan vanmiddag fietsen. En inmiddels schijnt - eindelijk! - de zon weer.
De bedoeling is eigenlijk dat we naar het dorpje Juodkranté gaan fietsen maar we kunnen het (volgens de lokale bronnen zeer goede) fietspad niet vinden. Meerdere keren stopt het fietspad opeens of gaat het over in een zandpad. We geven het dus maar op, vooral omdat het ook al te laat wordt om nog 26 kilometer heen en terug te rijden en besluiten een late lunch te houden en in Nida en omgeving wat dingen te gaan bekijken.
Eigenlijk had ik verwacht dat dit prachtige stukje landtong allang ten onder zou zijn gegaan aan massatoerisme maar het tegendeel is waar. Het lijkt zijn identiteit aardig goed bewaard te hebben (al heb ik natuurlijk geen referentie naar eerdere bezoeken). Het is een prachtig dorpje met mooi onderhouden huisjes en tuinen vol bloemen.
De bedoeling is eigenlijk dat we naar het dorpje Juodkranté gaan fietsen maar we kunnen het (volgens de lokale bronnen zeer goede) fietspad niet vinden. Meerdere keren stopt het fietspad opeens of gaat het over in een zandpad. We geven het dus maar op, vooral omdat het ook al te laat wordt om nog 26 kilometer heen en terug te rijden en besluiten een late lunch te houden en in Nida en omgeving wat dingen te gaan bekijken.
Eigenlijk had ik verwacht dat dit prachtige stukje landtong allang ten onder zou zijn gegaan aan massatoerisme maar het tegendeel is waar. Het lijkt zijn identiteit aardig goed bewaard te hebben (al heb ik natuurlijk geen referentie naar eerdere bezoeken). Het is een prachtig dorpje met mooi onderhouden huisjes en tuinen vol bloemen.
Langs de boulevard in Nida (en verspreid over de landtong) staan tientallen prachtige houten windvanen.In 1844 werden ze geïntroduceerd door de visserij autoriteiten en werden aangebracht op alle boten die in de Koerse lagune mochten vissen. Het zorgde voor een gemakkelijke identificatie van elke boot, en waar het vandaan kwam maar ook in welk deel van de zee door die specifieke boot gevist mocht worden. Nu zijn ze puur decoratief.
We rijden door naar de etnografische begraafplaats bij de oude Lutherse kerk in Nida. De uniek gevormde houten grafmonumenten ("krikstai"), typisch voor de Koerse Schoorwal, zijn bewaard gebleven op deze begraafplaats die dateert uit de 19e-20e eeuw. Vroeger werden paardenhoofden, planten- en vogelsymbolen gebeeldhouwd voor de overleden mannen, terwijl de vrouwelijke grafmonumenten meestal vogels, planten en harten hadden. In 1975 werden de grafmonumenten op de begraafplaats gerestaureerd door de kunstenaar Eduardas Jonusas, die hier nu ook begraven ligt.
We fietsen door naar de Parnidis duin: met z’n 52 meter de hoogste duin van de schoorwal. Ooit was de duin ruim 60 meter hoog maar dit nam af omdat de duin zichzelf langzaam naar het oosten verplaatst en in de lagune tussen de schoorwal en het vasteland afvoert. We klimmen via de trappen (die ook al meermalen opnieuw aangelegd moesten worden) naar het Parnidis Dune Observation Deck, op het hoogste punt op de duin. Hier is in 1995 een 13,8 meter hoge granieten zonnewijzer gebouwd. Het bevat ook kleine treden bedekt met granieten platen, ingesneden met uren- en half uurinkepingen, evenals één inkeping voor elke maand, en vier extra inkepingen voor zonnewendes en equinoxen.
Op onderstaande foto, als je heel goed kijkt, zie je rechtsboven in de verte iets boven het zand uitsteken. Dat is de Russische enclave Kaliningrad.
Kaliningrad stond historisch bekend als Königsberg en maakte deel uit van het Koninkrijk Pruisen en later het Duitse Keizerrijk. Na de Tweede Wereldoorlog werd de stad Königsberg zwaar beschadigd door geallieerde bombardementen. De regio werd geannexeerd door de Sovjet-Unie en de Duitse bevolking werd verdreven of vluchtte naar het westen. De stad kreeg in 1946 de naam Kaliningrad ter ere van Mikhail Kalinin, een prominente Sovjet-politicus.
Ondanks de geïsoleerde ligging heeft Kaliningrad strategisch economisch belang voor Rusland. Het dient als een belangrijke Russische haven aan de Oostzee en als een knooppunt voor internationale handel. Met de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991 werd Kaliningrad een exclave, gescheiden van de rest van Rusland door de nieuw onafhankelijke landen Litouwen en Wit-Rusland.
In principe kan Kaliningrad bezocht worden met een visum maar gezien de huidige situatie met de oorlog in Oekraïne lijkt ons dat geen goed idee…
Kaliningrad stond historisch bekend als Königsberg en maakte deel uit van het Koninkrijk Pruisen en later het Duitse Keizerrijk. Na de Tweede Wereldoorlog werd de stad Königsberg zwaar beschadigd door geallieerde bombardementen. De regio werd geannexeerd door de Sovjet-Unie en de Duitse bevolking werd verdreven of vluchtte naar het westen. De stad kreeg in 1946 de naam Kaliningrad ter ere van Mikhail Kalinin, een prominente Sovjet-politicus.
Ondanks de geïsoleerde ligging heeft Kaliningrad strategisch economisch belang voor Rusland. Het dient als een belangrijke Russische haven aan de Oostzee en als een knooppunt voor internationale handel. Met de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991 werd Kaliningrad een exclave, gescheiden van de rest van Rusland door de nieuw onafhankelijke landen Litouwen en Wit-Rusland.
In principe kan Kaliningrad bezocht worden met een visum maar gezien de huidige situatie met de oorlog in Oekraïne lijkt ons dat geen goed idee…
We sluiten de dag af met een lekker hapje op een van de terrassen aan de waterkant in Nida. Ondanks de wat rommelige start is het toch weer een hele leuke dag geworden!
