Barth & Ineke go Boom Festival, Portugal & Spain

We maken er deze dag een rustig ochtendje van. Beetje uitslapen, even een wasje draaien want er is een wasmachine, beetje lezen en bloggen en later nog een duik in het zwembad (die overigens óók dicht gaat tijdens de siësta).

Tegen vieren rijden we naar de stad. Pamplona is de hoofdstad van de provincie Navarra en is vooral bekend vanwege het stierenrennen (Fiësta de San Fermín) in juli. Tijdens dit legendarische meerdaagse festival worden stieren door de straten van de stad geleid terwijl een groot aantal in het wit geklede mensen met een rode sjaal of band om het middel (meest mannen) voor ze aan door de straten rent. En nee, dat gaat niet altijd goed.

De Plaza de Toro de Pamplona (de stierenvechtarena) is dan ook de eerste stop die we maken. Als we binnenkomen wordt eerst een video vertoond van de voorbereidingen door de organisatie, de renners (de spanning is duidelijk op hun gezichten te lezen) en de hulpdiensten. Ook worden historische beelden vertoond. Dan gaat het los: de stieren worden vrijgelaten terwijl er vuurwerk klinkt en de massa begint te rennen. Na een angstaanjagende route van zo'n drie minuten door de smalle straatjes van Pamplona bereikt de run zijn apotheose als de meute de arena in komt stormen. De renners zoeken een veilig heenkomen, opgelucht dat ze het zonder verwondingen voltooid hebben. De stieren worden naar een uitgang aan de andere kant van de arena geleid. De soms vertraagde beelden brengen de opwinding van de renners en de toeschouwers op de tribune erg goed in beeld.

Als de video af is gelopen gaan de deuren open en kunnen we de gang rond de arena inlopen. Pamplona viert dit jaar het 100-jarig bestaan van de arena. Het is een erg mooi gebouw, met zijn zuilen en balkonnetje. Rond de arena zijn overal "burladeros", de wandjes waarachter de toreadors en matadors zich in veiligheid kunnen stellen.

De rondleiding gaat verder naar de stallen voor de stieren en voor de paarden, want ook die worden in de arena gebruikt bij het stierenvechten. In de video's die in de paardenstallen worden getoond worden beelden hiervan getoond, zorgvuldig geselecteerd want er is geen wond te zien op de lijven van de paarden. Ik kan me echter niet voorstellen dat ze niet gewond raken.

Vlakbij de ingang voor de toreadors bevindt zich een kapel. Hier bidden de stierenvechters tot hun favoriete heilige voor hun behoud.

Dan mogen we zelf de arena inlopen. Voor de bezoekers staan er twee namaak stierenkoppen op wieltjes en er liggen muletas, de "rode lappen". Twee jongens zijn er een gevecht mee aan het naspelen.

Het voelt allemaal erg dubbel. Ik begrijp de traditie, de spanning en de opwinding. En als het nou bij het rennen bleef, ok. Dat is voornamelijk stress voor zo'n dier (al vind ik dat ook niet meer passen in de huidige tijd). Maar in de middag worden de stieren, na een paar uur gepamperd te zijn in de stallen, losgelaten in de arena. En dan begint de doodsstrijd. Bij een typisch stierengevecht (Spaans: corridas) treden diverse torero's na elkaar op: de picadores die de stier met spiesen verwonden, de banderilleros die speren met weerhaken in het lichaam van de stier steken en ten slotte de matador die de stier doodt (matador betekent "doder"). En dit dus 7 dagen achter elkaar, want de Fiësta de San Fermi duurt een week. Dat zijn dus tientallen stieren die hier de dood vinden. En dan mogen ze, volgens de videobeelden, vanaf hun geboorte nog zo lekker rond kunnen dartelen in groene weiden, uiteindelijk sterven ze een gruwelijke, pijnlijke en langzame dood.

Wat opvalt is dat er geen beelden worden vertoond van matadors die gewond raken. We kennen allemaal de vreselijke verhalen en beelden van in diverse plaatsen in het lijf gespietste stierenvechters, soms zo erg dat ze het niet overleven. Het hoort erbij en toch laten ze het volledig weg. Om de bezoekers niet te shockeren of om controverse te vermijden?

Hoe het ook is, ik wilde de arena toch bezoeken. Er ligt hier een enorme historie maar het besef dat ik, als ik middenin de arena sta, het bloed van duizenden dieren onder mijn voeten heb doet me tegelijk gruwen.

We verlaten de arena en wandelen naar het centrum. Hier staat het "Monumento al Encierro", het bronzen beeld van Rafael Huerta, dat de deelnemers aan de iconische jaarlijkse stierenrennen voorstelt.

Wandelend door de drukke smalle straatjes van de stad komen we uit bij het mooie stadhuis, waar ook het monument van de tijdens de stierenrennen overleden mensen staat. Sinds 1910 zijn zestien mensen omgekomen bij het stierenrennen in Pamplona, de laatste dode viel in 2009.

We beëindigen het bezoek aan Pamplona met een Tinto de Verano en rijden terug naar de camping waar we ook eten. Daar is een andere traditie gaande: een oude man zit in een soort elektrisch skeltertje waarop een paar hoorns bevestigd zijn. Terwijl er wat licht vuurwerk op ontstoken wordt rijdt hij achter de van pret gillende kinderen aan. Dit spektakel gaat een klein half uurtje zo door. Misschien moeten ze deze man ook in de arena van Pamplona rondjes laten rijden, dat scheelt een hoop dierenleed…