Fort Nieuw-Amsterdam en Peperpot
Woensdag 1 maart 2017 - Dag 14
Onze één-na-laatste dag voert ons eerst naar Fort Nieuw Amsterdam, strategisch gelegen op de plek waar de Suriname en de Commewijne rivier samenkomen, nabij de monding van de oceaan, zodat vijanden die vanaf de oceaan en de rivier kwamen zo snel mogelijk aan te kunnen vallen. Het voormalige verdedigingsfort is rond 1740 door de Hollanders gebouwd nadat Franse kolonisten succesvol invallen hadden gedaan op verschillende plantages. De bouw ging niet helemaal volgens plan: met rivierklei konden geen stenen gebakken worden en de uit Nederland gehaalde stenen zakten weg in de moerassige grond. Daarom werd gekozen voor een aarden wal met houten palen als versteviging. Helaas heeft men niet weten te voorkomen dat het fort een aantal keren door de Engelsen is veroverd. Op de foto hieronder zie je de locatie en de vorm van fort Nieuw Amsterdam.
Na afschaffing van de slavernij en de lijfstraffen ontstond er in Suriname behoefte aan meer gevangenissen. In 1872 werd de gevangenis van Fort Nieuw-Amsterdam gebouwd (zie foto hieronder). In de gevangenis waren vier isoleercellen. Hierin was een houten brits en een emmer om de behoefte te doen. Er was geen daglicht. Men werd er minstens een week lang in opgesloten en mocht slechts eenmaal per dag even naar buiten om water en brood te nuttigen.
In 1942 hebben er nog 146 in Nederlands-Indië geïnterneerde NSB'ers en Duitse mannen opgesloten gezeten en nog later diende het fort als zetel voor het districtsbestuur van Commewijne.Tegenwoordig is het een openluchtmuseum waar exposities zijn over het slavenschip "Leusden" en het plantageverleden in Suriname.
Een van de meest bijzondere items op het terrein van Nieuw Amsterdam is het lichtschip "Suriname Rivier". Het is een van de eerste metalen lichtschepen die in Nederland zijn gebouwd. De wens bestaat om het schip te laten restaureren maar de aanvraag hiervoor (kosten €25.000) is helaas afgewezen. Vanaf het fort wandelen we naar de kustlijn waar nog altijd de oude kanonnen maar ook grote kanonnen uit de Tweede Wereldoorlog te zien zijn.
Als we in de buurt van de steiger van de veerpont komen zien we opeens vinnen boven het water uitkomen. De dolfijnen zijn dichtbij! Vanaf de steiger worden we door de dolfijnen uitgebreid getrakteerd op een relaxte zwemshow. De boottocht vanaf Frederiksdorp vorige week was dus eigenlijk niet nodig geweest, je ziet ze gewoon vanaf de waterkant!
Tijdens een zware regenbui rijden we de 10 kilometer van Nieuw Amsterdam naar Peperpot. Peperpot bestaat uit Peperpot Nature Park en de plantage Peperpot. We beginnen bij het 800 hectare grote natuurgebied. Het is een secundair bos, wat betekent dat het door de mens aangelegd is nadat het oerbos eerder voor plantagedoeleinden gekapt was. Het park wordt beheerd door een stichting die tot doel heeft het beschermen van de biodiversiteit en het behouden van delen van de plantage als cultureel erfgoed.
In het natuurgebied kun je planten en dieren aantreffen die je normaliter alleen diep in het oerwoud van Suriname aantreft. Helaas was het zandpad door de zware regen van eerder vandaag slecht begaanbaar, waardoor we slechts twee van de zeven kilometer lange trail hebben gelopen. Dus helaas geen tapirs en kapucijnaapjes, maar wél enkele doodshoofdaapjes, mooie vlinders en prachtige planten.
Omdat de oude plantage helemaal aan de andere kant van het natuurgebied aan de Surinamerivier ligt besluiten we om te kijken of we er met de auto kunnen komen. We rijden helemaal om het gebied heen en komen uiteindelijk via een kilometers lang zandpad met héél veel kuilen bij de plantage. Peperpot is een van de oudste plantages en is ongeveer tussen 1651 en 1660 aangelegd door een Engelsman. De eerste Nederlander die Peperpot in bezit had was Simon van Halewijn, hij begon begin 17e eeuw met de verbouw van cacao en koffie.
Eerst zien we de sluis naar de Surinamerivier en vlak daarna een tweede sluis met daarachter de voormalige droogschuur. Iets verderop staat de oude koffiefabriek. Ik heb even een foto van Wikipedia geleend om te laten zien hoe die er eerder uitzag. Een aardig verschil met nu...
Eerst zien we de sluis naar de Surinamerivier en vlak daarna een tweede sluis met daarachter de voormalige droogschuur. Iets verderop staat de oude koffiefabriek. Ik heb even een foto van Wikipedia geleend om te laten zien hoe die er eerder uitzag. Een aardig verschil met nu...
(Foto: Door Tropenmuseum, part of the National Museum of World Cultures, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7772365)
De directeurswoning (hieronder) is inmiddels volledig gerestaureerd en ziet er prachtig uit. Maar het mooist vind ik persoonlijk het tweede woonhuis van Peperpot dat rechts naast de directeurswoning staat (tweede foto hieronder). Ik zou er zó wel in willen wonen... Tot 1996 produceerde men nog citrus en een beetje koffie. Het personeel woont nog op de kampong (gelegen achter de woonhuizen, die hebben we niet gezien) maar is in 1996 ontslagen. De huidige eigenaar maakt van Peperpot, naast de voormalige plantage, een woonwijk waar men een huis kan zetten/kopen.
We hebben het wel gezien voor vandaag, we hebben trek omdat we de lunch hebben overgeslagen. We rijden andermaal over de Wijdenboschbrug en gaan voor ons laatste avondmaal in Suriname een hapje eten in het eenvoudige Javaans eetcafé De Gadri tegenover fort Zeelandia aan de Surinamerivier. Het eetcafé zelf mag dan wel eenvoudig zijn (plastic tafels en stoeltjes), het heerlijke eten is allerminst eenvoudig! Heerlijke saté met pindasaus, rijst met pom en kip en (jawel) snert! De Javaanse versie, met zoutvlees en een bordje ernaast (voor erin, welteverstaan). En ja, mét Parbo bier natuurlijk!